تحلیل طرحوارههای قدرتی در شعر حافظ
نویسندگان
چکیده مقاله:
هدف مقالۀ حاضر، تبیین پایههای شناخت حافظ، بر اساس طرحوارههای قدرتی است. از این رو، این مقاله بر آن است که نشان دهد از منظر زبانشناسی شناختی، استعاره صرفاً ابزاری زبانی در راستای تزیین کلام نیست، بلکه قطعاً ابزاری شناختی است. چارچوب نظری این مقاله وامدار نظریۀ طرحوارههای تصویری جانسون است. در این مقاله، پس از تأملی بر سمت و سوی زبانشناسی شناختی، بر روی استعاره درنگ کردهایم و آنگاه با معرفی نظریۀ طرحوارههای تصویری و شاخههای آن، به گزارش طرحوارههای قدرتی شعر حافظ پرداختهایم. در پایان، این مقاله، به این نتیجه میرسد که استعارههای قدرتی شعر حافظ، نشانگر نظام شناختی او هستند و تقویتکنندۀ شالودۀ تجربیات او به حساب میآیند. بیتردید به مدد کشف نگاشتهای استعاری حافظ، در حوزۀ استعارههای قدرتی میتوان خوشههایی را که از این بدنۀ اصلی روییدهاند، کاوید و گزارش کرد و نیز دریافت که استعارههای قدرتی حافظ تابع تعداد محدودی نگاشت هستند و این نگاشتها از وحدت نگرش حافظ و کنشهای پایدار او با محیط فرهنگی و فیزیکی و... سرچشمه میگیرند.
منابع مشابه
تحلیل کارکرد رنگ در شعر حافظ
هنرمندان از دیرباز با تأثیرات رنگها آشنا بودهاند و معماری و رنگآمیزی کاشیهای ایرانی این پیوند را تثبیت کرده است. اما در دوران معاصر کشفیات و دریافتهای علمی نوع برداشت و سمبلهای نهادینه شده را دچار تزلزل کرده و روانشناسی معاصر درک تازهای از رنگها را ارائه میکند. این تفاوتها گسترده و زیاد نیست، چرا که حس دریافت ذاتی و فطری انسانها نمیتواند به راحتی دچار تحول شود. این فرایند را در سرو...
متن کاملتحلیل تناقضهای بیناگفتمانی در شعر حافظ
یکی از موضوعاتی که در تأویلپذیری کلام حافظ نقشی اساسی دارد و کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته تناقضات موجود در کلام اوست. این تناقضات از دو منظر قابل بررسی هستند؛ نخست از منظر ابیات و مفاهیم منفرد و دوم از منظر بیناگفتمانی. تناقضهای بخش نخست تناقضاتی سطحی هستند که در آثار بسیاری از شاعران به چشم میخورد، اما تناقضات بیناگفتمانی از ویژگیهای خاص شعر حافظ و یکی از مهمترین دل...
متن کاملزمان در شعر حافظ
یکی از جنبههای فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقولههای مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) میشود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار میگیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود میآید که میتوان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...
متن کاملخرقهسوزی در شعر حافظ
«خرقهپوشی» از جمله آیینها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر بهدرآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد بهویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ میداده است؛ «خرقه از سر بهدرآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاهها ر...
متن کاملجلوههای خردستیزی در شعر حافظ
چکیده در مقایسة محتوایی آثار مهم ادبیات عرفانی ایران و نیز تمام آثاری که صبغة عرفانی دارند، موضوعات مشترک فراوانی به چشم میخورد که بحث تقابل عقل و عشق یکی از آنهاست و میتوان از آن به رویارویی فلسفه و عرفان نیز تعبیر کرد. در این منازعه بخش قابل توجهی از غوغای کارزار عقل و عشق شاعران متوسطی هستند که تنها با سلاح تقلید و تکرار اندیشههای خردستیز در میدان ظاهر شدهاند و نه از روی باورهای برخاسته...
متن کاملایهامتناسبهای پنهان در شعر حافظ
اکثر پژوهشگرانی که دربارة حافظ و شیوة شعری او سخن گفتهاند، ایهام و ایهامتناسب را خصیصة اصلی سبک وی دانستهاند. در شعر وی، کلمات در پیوند با یکدیگر و در شبکهای از تناسبات قرار دارند. اکثر شارحان دیوان وی کوشیدهاند تا جنبههایی از این تناسبات و زیباییها را به نمایش بگذراند. با این حال، بسیاری از ایهامهای وی از دید حافظپژوهان پنهان ماندهاند. در همین راستا، در این مقاله به بررسی برخی از ایه...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 1
صفحات 81- 99
تاریخ انتشار 2019-04-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023